Websites:
SDU Opmaat
Kluwer Navigator
Rechtspraak.nl
Eurl-lex
Raad van state.nl
Jurisprudentie:
Geheel van uitspraken van rechters. De jurisprudentie vormt een richtlijn voor de rechtspraak in latere, soortgelijke gevallen (rechtsbron).
- Wordt in de praktijk gebruikt als naslag
- Gebruikt voor vergelijkbare zaken
- Aanvulling op de wet
- Interpretatie van wetten
Rechtspraak:
Het spreken van recht ter beslissing van geschillen.
Wetgeving
Rechterlijke organisatie
- Art. 112 en 113 Grondwet
- Art. 2 wet op de rechterlijke organisatie
Rechterlijke macht: (arrondissements)rechtbank + (gerechts)hof + Hoge Raad
Civiel recht
- Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering
Strafrecht
- Wetboek van strafvordering
Bestuursrecht
- Algemene wet bestuursrecht
- Wet op de Raad van State
De rechterlijke organisatie
19 rechtbanken (vonnis, rechter)
5 Gerechtshoven (arrest, raadsheer)
1 Hoge Raad (arrest, raadsheer)
Overig
- Afdeling Bestuursrechtspraak Raad van State
Vaak hoger beroepsrechter, soms eerste aanleg (milieu en ruimtelijke ordening)
- De Centrale Raad van Beroep
De hoogste bestuursrechter die oordeelt in hoger beroep over geschillen op het terrein van de sociale zekerheid in ambtenarenzaken
- College van Beroep voor het bedrijfsleven
Bestuursrechtelijk college dat oordeelt over geschillen op het terrein van het sociaal-economisch bestuursrecht + hoger beroepsinstantie voor uitspraken betaald aantal wetten, zoals bijvoorbeeld de Mededelingswet en de Telecommunicatiewet
- Het hof van Justitie en het Gerecht van eerste aanleg van de Europese Gemeenschappen
- Europees Hof voor de Rechten van de Mens
- Internationaal Gerechtshof
Absolute competentie: welk soort rechterlijk instantie is bevoegd zich over de zaak te buigen
Relatieve competentie: in welke plaats is de rechter bevoegd (waar moet je de procedure beginnen)
Civiel recht eerste aanleg
- Rechtbank sector civiel
Absolute competentie = alle civiele zaken die niet voor de sector zijn (art. 42 wet RO) wet op de rechterlijke organisatie.
- Rechtbank sector kanton
Absolute competentie = vorderingen tot en met € 5.000 en alle vorderingen uit o.a. huurovereenkomst, (collectieve) arbeidsovereenkomst, huurkoop en pacht ongeacht de hoogte van de vordering (art. 93 RV, rechtsvordering)
Relatieve competentie (waar procedures starten?)
Hoofdregel:
- Rechter van de woonplaats van de gedaagde (art. 99 e.v. RV, rechtsvordering) art. 99 lid 1
Civiel recht, beroep, 5 gerechtshoven
Art. 60 Wet RO
Gerechtshoven oordelen in hoger beroep over de daarvoor vatbare vonnissen en beschikkingen in burgerlijke zaken van de rechtbanken in hun ressort. (absolute en relatieve competentie)
Art. 332 RV
Beslist in hoger beroep over zaken die door de rechtbank (sector kanton of sector civiel) zijn uitgesproken (absolute competentie)
Competenties Strafrecht
Absolute competentie:
De rechtbank:
A – Kantonrechter (overtredingen) Art. 45 RO jo art. 382 SV
B – Politierechter (lichte misdrijven)
C – Meervoudige kamer (misdrijven), 3 rechters
B en C zijn de rechtbank sector strafrecht. Art. 45 RO jo. 268 SV
Relatieve competentie:
Sector kanton of sector strafrecht van de plaats waar het delict is begaan Art. 2 e.v. SV
Voorgaande in schema
Hoge Raad
|
Hof
|
Rechtsbank (sector kanton)
Hoge Raad
|
Gerechtshof
(artt. 382 jo 404, 411 en
425 SV jo art. 60 Wet RO)
|
Rechtbank (ktr)
Bestuurs (=administratief) recht:
Hoofdregel voor procederen in het bestuursrecht
- Bezwaarschrift indienen bij het orgaan dat het besluit heeft genomen. Artikelen 7:1 e.v. Awb
- In beroep bij een administratieve rechter Rechtbank, sector bestuursrecht Artikelen 8:1 e.v. Awb
- In hoger beroep bij Centrale raad van beroep. Art. 8:7 lid 2 Awb
- In hoger beroep bij een administratieve rechter Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State (ABRS) Art. 37 Wet RvS
Uitleg begrippen/namen/arrest
Partijen 1e aanleg (civiel recht):
- dagvaarding: eiser en gedaagde
- verzoekschrift: verzoeker en verweerder
Hoger beroep:
- dagvaarding: appellant en geïntimeerde
- verzoekschrift: appellant en geïntimeerde
Cassatie:
- dagvaarding/verzoekschrift:
- eiser tot cassatie/verzoeker tot cassatie
- verweerder in cassatie
Grieven:
Bezwaren in hoger beroep
Koptekst:
Instantie, namen rechters en datum.
Tekst vet:
Welk probleem.
Tekst cursief:
Belangrijkste overweging Hoge Raad.
Cassatiemiddel:
Schriftelijke weergave van het standpunt van eiser /verzoeker tot cassatie of: juridisch betoog met doel vernietiging uitspraak wegens schending van het recht.
Dictum:
Uiteindelijke beslissing van de rechter.
Annotatie/noot:
Juridisch verklarend commentaar op een arrest.
Hoge Raad
Overwegingen:
Beoordeling van de Hoge Raad (belangrijk!)
Conclusie van PG/AG:
Advies van de procureur generaal of advocaat-generaal aan de Hoge Raad
Conclusie PG/AG:
- Is niet bindend
- Is hulpmiddel voor het begrijpen van de uitspraak.
Opbouw uitspraak Hoge Raad
1. Het geding in feitelijke instanties:
Verslag verloop procedure lagere rechters
2. Het geding in cassatie:
Wat is er gebeurd in cassatieprocedure
3. Beoordeling van het middel:
Rechtsoverwegingen, standpunt en conclusie
4. Beslissing:
Dictum (verwerpen beroep of vernietigen uitspraak)
Stappenplan bij beantwoording vragen handleiding: hoe kom je tot een antwoord?
1. Rechtsgebied bepalen
2. Welke wetten heb ik nodig?
3. Kennis hoofdregels
4. Inhoudsopgave wet gebruiken
5. Wetsartikelen ‘’scannen’’ (en lezen)
Opschrijven van een arrest
Voorbeeld: HR 22 februari 1985, NJ 1986, 82.
Eerst zien we van welke instantie de uitspraak afkomstig is (de Hoge Raad in dit geval), hierna volgt de datum van de uitspraak (22 februari 1985), dan de afkorting van het blad, de Nederlandse Jurisprudentie, dan de jaargang waarin het arrest is gepubliceerd met het volgnummer
Voorbeeld: HR 22 februari 1721, LJN AA 1234.
- LJN = Landelijke jurisprudentie nummer (gevolgd met 2 letters en 4 cijfers)
- NJ & LJN moeten altijd cursief geschreven worden.
- Bij HR en Rb komt aan het einde een punt (.) te staan.
Op de website van SDU staat meer informatie met betrekking tot vonnissen. Bijvoorbeeld de noot van de vonnis staat wel bij SDU maar niet op rechtspraak.nl
Zoeken is…
1. Welke databank?
2. Welke kernwoorden?
3. Welke hulpmiddelen (truncatie *, operatoren ‘’ + )
SDU Wettenbank en jurisprudentie
Diverse jurisprudentietijdschriften in een data bank Bekend en genoemd:
Jar vanaf 1992
JB vanaf 1994
JOR vanaf 1995
Lijst op pagina 74 van het boek.
Rechtbank.nl
Rechtspraak.nl/uitspraken/selectiecriteria
Verschillen met Kluwer en SDU:
- Snelle publicatie, dus voor recente uitspraken (omdat er geen noot is)
- Vindplaats is Landelijk Jurisprudentienummer (LJN)
- Selectie door de gerechten ipv een redactie
- Gratis toegang voor iedereen
- Alle rechtsgebieden en vele instanties in 1 databank
Rb. Rotterdam 10 december 2007, LJN BB9758.
CRvB 22 april 2009, LJN B12028.
HR 12 mei 2009, LJN BG9964.
CBB 16 april 2008, LJN B13626.
